Nigdy nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie. Kiedy zamiast “dzień dobry” słyszę od rozmówcy-klienta “ile kosztuje dom inteligentny” – odpowiedzieć mogę wyłącznie “to zależy”. Biorąc pod uwagę 2 skrajne przypadki można podać kwotę zaledwie kilka procent wyższą od klasycznej instalacji elektrycznej, albo podać kwotę, która starczyłaby na wybudowanie w pełni wyposażonego (klasycznie) budynku obok. Z jednej strony zaniżamy wartość instalacji, z drugiej zawyżamy wymagania co do jej możliwości. Ostatecznie więc warto usiąść przy jednym biurku z instalatorem (integratorem systemów), planami domu i porozmawiać wyceniając na “żywym” przypadku. To pozwala na dobór optymalnych rozwiązań pod potrzeby klienta i daje możliwość wskazania mu na co warto wydać więcej, a z czego zrezygnować.
Kiedy warto zainwestować w dom inteligentny? Warto, jeśli chcesz doceniasz podniesienie poziomu komfortu, zmniejszenie do minimum konieczności obsługiwania domu i podniesienie aspektów wizualnych. Mniej włączników i urządzeń na ścianach, atrakcyjniejszy ich wygląd, łatwiejsza obsługa to tylko pierwsze zalety, jakie mi przychodzą do głowy. Kiedy nie warto? Jeśli umiesz oszczędzać każdy grosz, jesteś zwolennikiem klasycznych pieców opalanych wszystkim i stronisz od elektroniki – zbuduj sobie jak najprostszy, klasyczny dom.
Ale wracając: jeśli doceniasz, że w Twoim samochodzie zamieniłeś korbkę na elektrycznie sterowane szyby, jeśli używasz ABS, ESP i setek innych systemów pilnujących Twojego bezpieczeństwa, jeśli używasz czasem nawigacji w samochodzie, a może nawet masz elektryka… to dom inteligentny jest dla Ciebie. Pozostaje już tylko odpowiedzieć sobie na pytanie jak mocno zautomatyzować swój dom.
Po co automatyzować dom?
“Bo” jak w nowoczesnym domu zainstalujesz:
- kilka smart żarówek
- żaluzje na dużych oknach (na pilot?)
- drzwi garażowe (na pilot?)
- bramę automatyczną (na pilot?)
- pompę ciepła, bądź zaawansowany piec gazowy
- strefowe podgrzewane podłogi
- klimatyzację
- centralę wentylacyjną (rekuperację)
- przydomową biooczyszczalnię
- domofon
- system alarmowy
- zmywarki, lodówki, piekarniki z aplikacjami na smartfon
…w efekcie mimowolnie stajesz się właścicielem / właścicielką domu “inteligentnego”, “nieinteligentnie” sterowanego. Dom ma sporo udogodnień, ale trudno się w nim połapać, masz do jego obsługi stos aplikacji, każdą trzeba oddzielnie monitorować, aktualizować, a niektóre czujniki masz zdublowane, bo systemy ze sobą nie współpracują. Na ścianie masz kilka łączników światła, regulator temperatury podłóg, pilot od żaluzji i drugi od klimatyzacji, w salonie dochodzi jeszcze regulator od rekuperatora i domofon. Każdy z elementów zazwyczaj w trochę inaczej wyglądający, w trochę innym odcieniu bieli, etc. Tu odpowiedzią na problemy nowoczesnych budynków jest nowoczesny system automatyki, który przejmie większość Twoich nowych obowiązków i zastąpi większość sterowników, przełączników i manipulatorów. A ile kosztuje zwykły dom, który nie jest Smart? Jeśli to pytanie dalej nawiedza Twoje myśli – domów, które nie są smart jest coraz mniej, więc pozwoliłem sobie na porównanie domu smart opartego na klasycznej instalacji elektrycznej doposażonej w przekaźniki Wi-Fi, Bluetooth, EnOcean, ZigBee, Z-Wave albo jedną z wielu innych istniejących technologii.
To w końcu ile ten Smart Home kosztuje?
Ceny usług szaleją, inflacja góruje, ceny fachowców w tej samej branży różnią się nierzadko nawet dwukrotnie. Jak więc na takie pytanie odpowiedzieć? Przede wszystkim będę starał się artykuł aktualizować, oddzielę od siebie temat sprzętu i usługi montażu i podam porównania instalacji prowadzonej klasycznie i instalacji magistralnej. Wszystko przedstawię na podstawie realnego projektu domu o powierzchni 150m².
| Sterowane elementy | Instalacja klasyczna + urządzenia Smart | Instalacja Smart | Instalacja Smart Premium |
| Okablowanie | 15 000 – 22 000 | + ~20% (18 000 – 26 000) | + ~20% (25 000 – 48 000) |
| Rozdzielnica i zabezpieczenia* | 900 – 2 400 | 1 000 – 2 500 | 7 000 – 10 000 |
| Oświetlenie | 1 000 – 3 000 | 1 250 – 3 750 | 5 000 – 9 000 |
| Żaluzje | 1 000 | 1 250 | 3 350 |
| Ogrzewanie | 4 600 | 4400 | 20 000 |
| Alarm | 4 700 | 4 700 | 14 000 |
| Elementy systemowe | 0 | 1000 | 3900 |
| Łączniki / sensory | 900 | 4 000 | 15 000 |
| Suma | 28 100 – 38 200 | 35 600 – 47 600 | 93 250 i więcej |
Jak to jest, że niezależne od wyceny instalacji smart to spora kwota, a przedstawione powyżej liczby nie wykazują dużych różnic? Otóż wiele elementów instalacji klasycznej zastępowanych jest przez system automatyki, więc kupując urządzenie/produkt A okaże się, że nie musimy kupować produktu B. Przykłady:
- Okablowanie: do instalacji domu inteligentnego przewodowego trzeba dołożyć przewody dla magistrali komunikacyjnej i więcej przewodów dla obwodów odbiorczych, a zmniejsza się liczba przewodów do łączników, sensorów, duplikowanych czujek, etc. Kiedy porównany przewody wyłącznie instalacji elektrycznej 230/400V do instalacji smarthome różnica może być spora, ale maleje tym bardziej im więcej przewodów z innych systemów (alarmy, domofony, etc.) zastępujemy wspólnymi przewodami instalacji smart
- Rozdzielnica i zabezpieczenia: rozdzielnicę montujemy podobną lub odrobinę większą. Liczba “bezpieczników” rośnie o zaledwie kilka sztuk dla zasilenia dodatkowych urządzeń automatyki.
- Oświetlenie: żarówki inteligentne sterowane z aplikacji też coś kosztują. Zależnie od modelu mogą być tanie, mogą być z wyższej półki, ale będzie to koszt powtarzalny. Trzeba mieć z tyłu głowy, że nie są to urządzenia nieśmiertelne. Ten koszt w instalacjach smart przerzucamy do modułu załączającego w rozdzielnicy i wyposażamy nasze lampy w klasyczne żarówki bądź LEDy.
- Żaluzje – tu sterowniki i piloty, które się pojawiają w klasycznych instalacjach wyrzucamy, zastępujemy modułami wykonawczymi, a łączniki (tzw. rockery) i okablowanie do nich usuwamy z wycen, bo wykorzystujemy sensory (przyciski), które dobrane zostały/zostaną do sterowania m.in. oświetleniem. Nie musimy tu powielać kosztu.
- Ogrzewanie – tu podobnie jak w przypadku rolet i żaluzji – mamy trochę mniej do okablowania, mniej puszek elektrycznych do wykucia, a przyciski, których używaliśmy tylko do oświetlenia i żaluzji zastępujemy uniwersalnymi przyciskami, które wysterują oświetlenie, żaluzje oraz temperaturę. Odpada nam tym samym koszt oddzielnych regulatorów, wieszanych na ścianach gdzieś obok łączników światła.
- Alarm – tu różnicy cenowej nie mamy. System alarmowy zawsze będę projektował i zalecał jako system niezależny. Systemów automatyki nie warto (na obecnym etapie rozwoju tych systemów) łączyć z systemami związanymi z bezpieczeństwem.
Ile kosztuje dom inteligentny w całym cyklu jego życia?
Na koniec pozostaje kwestia kosztów łącznych. Rzadko się je uwzględnia, ale dla osób, które planują budżety może być to cenna informacja. Dobrze zaprojektowane i wykonane domy inteligentne (pomijając tu przypadki wypasionych rezydencji, których automatyka ukierunkowana jest głównie na prestiż i komfort) w pełnym cyklu życia będą tańsze niż ich klasyczne odpowiedniki. Pierwszy nakład finansowy zaczyna się zwracać z momentem uruchomienia i po pewnym czasie (choć trudnym do określenia, bo każdy przypadek jest inny) przynosi zysk – zarówno ekonomiczny, jak i ekologiczny. Na temat gospodarki w obiegu zamkniętym napsiałem niezależny artykuł, więc nie będę tematu szerzej tu otwierał, ale ciekawych zachęcam do zapoznania się z nim -> kliknij tutaj.